Afscheidsfotografie
Meestal wordt afscheidsfotografie in verband gebracht met uitvaartfotografie. Bij mijn afscheidsfotografie gaat het om portretten van personen die ons binnenkort gaan verlaten.
Overleden
Mijn eigen vader is op jonge leeftijd aan een ziekte overleden. Hoewel ik toen (ik was 20 jaar) al veel fotografeerde heb ik destijds maar een keer een soort van portretfoto van hem durven maken. Ik vond het toen te confronterend om hem om een echt portret te vragen. Toch begreep hij mijn soort-van-portret en stond destijds even stil om mij de foto te laten maken. Dat is de meest gedeelde foto in onze familie geworden.
Nu, veel ouder en een beetje wijzer, begrijp ik mijn jongere ik wel, maar heb er toch veel spijt van dat ik de gelegenheden niet gepakt heb.
Afscheid
Tegenwoordig wordt er anders omgegaan met afscheid nemen dan toen, in de jaren 80. Alleen al door onze zichtbaarheid op internet en het hebben van veel contacten, wordt er sneller en makkelijker nieuws gedeeld dan toen. Ook verdrietig nieuws. Het is gewoon geworden om veel foto’s te maken en ook te delen. En uit die mogelijkheden ontstaat weer een behoefte: het hebben van professionele foto’s van belangrijke momenten in het leven en van de voor ons belangrijke mensen in ons leven.
Portretfotografie voor een afscheid
Wie geconfronteerd wordt met een naderend einde van een dierbare, zal niet als eerste denken aan portretfotografie voor een afscheid. Als de tijd dan daar is blijkt het eindeloos zoeken te zijn naar een geschikte foto voor bijvoorbeeld de rouwkaart en/of om bij de kist te zetten. Dan blijkt de telefoon vol te zitten met foto’s, maar is er niet een die goed geschikt is voor dat doel.
Fotoshoot in goede tijden
Ik zou het iedereen in zo’n situatie mee willen geven: boek een fotoshoot in de nog goede tijden. Dat levert waardevolle foto’s en portretten op, die later zoveel troost bieden. Ik zal drie voorbeelden geven van zulke shoots:
Mijn oma:
Hierboven zie je een foto van mijn oma. Zij was bijna jarig, zou honderd jaar worden. We wilden een surpriseparty geven en hadden een portret nodig voor op de uitnodiging. Begrijpelijkerwijs werd ik daarvoor gevraagd. Ik heb een dolle middag met oma beleefd, we hebben verschrikkelijk gelachen en het heeft talloze mooie foto’s van haar opgeleverd. Wanneer iemand honderd wordt weet je dat diegene hoogstwaarschijnlijk niet meer lang te leven heeft, dus ik maakte hiermee ook haar afscheidsportret. Sinds haar overlijden, ruim een jaar later, hebben wij allemaal veel troost geput uit deze portretten. Het was oma ten voeten uit en zij prijkt nu bij iedereen in de familie op de kast, ons allemaal schalks aankijkend.
Marijke:
Marijke was een bijna drieëntwintigjarige vrouw, die helaas ernstig ziek was. Haar naderende verjaardag zou haar laatste verjaardag zijn en die wilde ze uitgebreid vieren met een groot feest. Ze had een mooie locatie geboekt, prachtige taarten besteld en mij uitgenodigd om foto’s te maken van het feest. Tijdens ons kennismakingsgesprek vroeg ik haar wat voor foto’s ze van mij verwachtte; het was een feest, maar ook een afscheid van familie en vrienden die ver uit de buurt woonden. Heel stellig vertelde zij dat dit een Feest zou zijn, ze wilde echt jarig zijn. Het mocht geen treurig afscheidsfeest worden. Ze wilde vrolijke foto’s van een mooi verjaardagsfeest hebben. En dat werd het; een mooi feest. Behalve feestfoto’s heb ik ook mooie portretfoto’s van haar kunnen maken. Af en toe keek ze bewust even in de camera, wetend wat ik deed en daar bewust aan meewerkend. Daarnaast heb ik gezorgd dat al haar bezoekers met haar op de foto staan, gezellig kletsend en zij cadeautjes uitpakkend. Ze was er blij mee en heeft mij er een mooi fotoalbum van laten maken. Na haar overlijden was haar familie er erg blij mee: portretten van een fantastische, levenslustige en geliefde jonge vrouw. Een kleine troost bij een enorm verdriet.
Wolter:
Een ouder echtpaar, altijd samen, geen kinderen. Hij werd ziek, bleek hetzelfde als mijn vader destijds te hebben. Ik ken ze zijdelings en leefde op afstand mee. Met ons gemis aan foto’s in mijn achterhoofd heb ik laten navragen of ze erom dachten om foto’s te laten maken, zodat ze niet voor hetzelfde probleem zouden komen te staan als wij destijds. Ze waren vreselijk blij met deze reminder, hadden daar in deze rollercoaster nooit bij nagedacht en vroegen mij hiervoor. Nu is hij overleden en put zij veel troost uit de serie foto’s die ik van hen gemaakt heb. Een van de portretten stond op de kaart en bij de kist.
Uitvaartfotografie
Waar ik niet voor kies is uitvaartfotografie; ik heb een collega die prachtige en integere series fotografeert, die families troost bieden. Zelf kies ik juist voor het contact met iemand, want dat is mijn drijfveer voor portretfotografie. En dat dit niet de makkelijkste opdrachten zijn maakt het alleen maar mooier werk.
Afscheidsfotografie is voor mij intense portretfotografie.
